فهرست تفصیلی

جلسه اول:

🔸ادامه آیه شریفه ۲۶
🔻فهرست مطالب:
🔹وقف لازم بر کلمه مثلًا
🔹نکته مهم در تفسیرآیات : ظهور لفظ در معنای ادعایی افراد
🔹فرق بین معنای ظاهر و تأویل آیات ( تأویل در اینجا به معنای تفسیر به رأی)
🔹برای فهم قرآن احتیاج به تبیین پیامبر صلوات الله علیه وآله داریم ( هود ۸۶ )
🔹يضِلُّ بِهِۦ كَثِيرٗا … پاسخ خداوند متعال به کفار است یا ادامه کلام کفار می باشد؟
🔹برای دانستن لفظ : ۱ – یافتن معنای این کلمه در عربی کهن ۲ – درک معنای القاء شده توسط ترکیب الفاظ
🔹اعراب کلمه مثلًا
🔹معنای تمیز و تمیز مؤكد ( توبه ۳۶)
🔹نحو بصری و نحو کوفی
🔹معنای يُضِلُّ بِهِۦ كَثِيرٗا وَيَهۡدِي بِهِۦ كَثِيرٗاۚ ( مدثر ۳۱)
🔹معنای صاحب
🔹اضلال و هدایت بدوی (یا ابتدایی)/ اضلال مجازاتی بصورت خذلان و هدایت پاداشی به صورت توفیق ( اضلال و هدایت جزایی) (اسراء ۱۸ و ۱۹ و ۲۰، آل عمران ۱۷۸، مریم ۷۶، نور ۵۴)
🔹مکانیسم فهم قرآن کریم با مکانیسم فهم کتاب های دیگر فرق می کند. ( انفال ۴۱)
🔹معنای خذلان (وَانْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ)
🔹معنای إمداد و فرق آن با معنای فارسی ( اسراء ۲۰ و طور ۲۲)
🔹معنای محظور، املاء
🔹معنای فسق در قرآن و اصطلاح فاسق در فقه

جلسه دوم:

🔸آیه شریفه ۲۷
🔻فهرست مطالب:
🔹نقش “الذین ينقصون”
🔹معنای نقض
🔹منظور از عهد ( رعد ۲۵ )
🔹میثاق مصدر است یا اسم؟ ( مائده ۱۲ ، آل عمران ۸۱ و ۱۸۷ نساء ۹۰ )
🔹ضمیر درعربی بر خلاف فارسی مشترک بین عاقل و غیر عاقل است.باستثناء : جمع مذکر (هم)
🔹مصدربه فاعل یا به مفعول خود مضاف میشود ( مائده ۷)
🔹نقش قرینه متصل و منفصل در فهم آیات
🔹مرجع (ه) در میثاقه
🔹 نوع (مِن) در من بعده
🔹معنای زائده در نحو
🔹فأَحْيَا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها و موارد مشابه/ استثناء ( عنکبوت ۶۳)
🔹تجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ / استثناء ( توبه ١۰۰)
🔹معنای قطع و وصل
🔹کابرد فعل أمر ( أمره بفعل ٍ) ( طه ۱۳۲)
🔹”أن يوصل” بدل از “ه”
🔹مراد خداوند از “یوصل به”
🔹آیا یک آیه می تواند چند معنا داشته باشد؟ چه کسی تعیین می کند؟ همه مراد خداوند است؟ (بقره ۱۴۸، جن ۱۸، حدید ۳)
🔹معنای وجهة
🔹انفال ۱۶
🔹منظور از صله و قطع رحم
🔹حصر در أُولَٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ

جلسه سوم

▪️سوره مبارکه #بقره
🔸آیات شریفه ۲۸ و ۲۹
🔻فهرست مطالب:
▫️آیه ۲۸
🔹معانی کَفَرَ ( ۱۱۲ نحل، ۶۷ عنکبوت، قمر ۱۴، آل عمران ۱۱۵، هود ۶۰ و ۶۸، انسان ۳، حدید ۲۰)
🔹توضیح در باره منصوب بنزع الخافض ( اعراف ۱۵۵)
🔹کاربرد باب تفعیل و بررسی معنای تکفیر
🔹واو حالیّه ( صف ۵)
🔹معنای اموات و میت با رجوع به تفسیر بیضاوی
🔹معنای تُرجَعون
▫️آیه ۲۹
🔹معنای خَلَقَ
🔹معنای استوی (زمر ۹، قصص ۱۴) – استوی علی (استوی علی العرش، زخرف ۱۲، ۱۳ ) – استوی إلی – سوّی (شعراء ۹۸، انفطار ۷، شمس ۷، نازعات ۲۸) – سَوي (مریم (س) ۱۰و ۱۷و ۴۳، ملک ۲۲)
🔹چرا ضمیر در فسواهنّ به صورت جمع آمده؟ ( تبعیت مبتدا از خبر )
👈چند دقیقه آخر ضبط نشده است.

جلسه چهارم

▪️سوره مبارکه #بقره
🔸آیات شریفه ۳۰ و ۳۱
🔻فهرست مطالب:
▫️آیه ۳۰
🔹کاربرد (إذ) و (إذا)
🔹اعراب (إذ) (بقره ۱۳۱، اعراف ۶۹، ۷۴، ۸۶)
🔹وقف یا وصل خلیفة
🔹اسم فاعل + مفعول به (۳۰ بقره، کهف ۱۸، نساء ۱۶۲)
🔹اسم فاعل + مضاف الیه (طلاق ۳، زمر ۳۸، حج ۳۵، صف ۸)
🔹زمان اسم فاعل/ اسم مفعول/ صفت مشبهه
🔹معنای خلیفة در این آیه (اعراف ۱۶۵، یونس ۱۴ و ۷۳، فاطر ۳۹)
🔹منظور از خلیفه چه کسانی هستند؟
🔹معنای سبّح ( فتح ۹)
🔹باء بعد از سبّح (اسراء ۵۲، واقعه ۷۴ و ۹۶، حاقه ۵۲، اعلی ۱)
🔹معنای تسبیح و حمد و تقدیس
🔹لام بعد از نقدس (حدید ۱)
▫️آیه ۳۱
🔹ضمیر هُم فقط برای ذوى العقول
🔹معنای أنبئونی

جلسه پنجم

▪️سوره مبارکه #بقره
🔸آیات شریفه ۳۱ تا ۳۴
🔻فهرست مطالب:
▫️آیه ۳۱
🔹ضمیر هُم برای ذوی العقول و اشاره آن در عرضهم به موجودات زنده و عاقل یا قاعده تغلیب
▫️آیه ۳۲
🔹توضیح کلمه سبحان
🔹مفعول مطلق جانشین فعل ( صافات ۷، فصلت ۱۲، یس ۵)
🔹دو قرائت یس ۵
🔹اضافه شدن مصدر به فاعل یا مفعول به در سبحانك ( «وَ هَذَا يَوْمٌ فَرِحَتْ بِهِ آلُ زِيَادٍ وَ آلُ مَرْوَانَ بِقَتْلِهِمُ الْحُسَيْنَ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِ» ، «إِنَّ لِقَتْلِ‏ الْحُسَیْنِ حَرَارَةً فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لَا تَبْرُدُ أَبَداً» ، روم ١۷ )
🔹”إِنَّكَ أَنتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ” وجود ضمیر فصل و ال در خبر، افاده حصر
▫️آیه ۳۳
🔹توجه به مرجع ضمائر بر اساس قرائن ( ۲۶ نور، توبه ۱۲۲ “آیه نَفْر”)
▫️آیه ۳۴
🔹توضیح إذ
🔹توضیح استثناء منقطع و متصل
🔹”إلا إبليس” استثناء منقطع
🔹وقف روی سجدوا بدلیل استثناء منقطع (وقف بیان)

جلسه ششم

▪️سوره مبارکه #بقره
🔸بقیه آیه شریفه ۳۴
🔻فهرست مطالب:
🔹وقف هبطی در آیه ۳۴ بصورت استثناء منقطع
🔹معنای أبى
🔹معنای استکبر (فصلت ۱۵)
🔹کان به معنای بود یا شد؟
🔹انواع فاء در عربی و فرق فاء عطف با واو عطف ( جمعه ۲، آل عمران ۱۶۴، بقره ۱۲۹، واقعه ۵۲ و ۵۳و ۵۴)
🔹ترتیب معنوی و ترتیب ذکری (عطف مفصل بر مجمل) ( اعراف ۴، نبأ ١۹ و ۲۰)
🔹فاء فصیحه ( انبیاء ۸۷)
🔹معنای کافر در این آیه
🔹کان من الكافرين، فتكونا من الظالمين و … لزوما به معنای وجود جمعی نیست که شخص مورد نظر جزء آنها شده است(بقرة ٣۵ ، تحریم ۱۲، مائده ۳۰ و ۳۱، قصص ۲۳)

جلسه هفتم

▪️سوره مبارکه #بقره
🔸 آیات شریفه ۳۵ و ۳۶
🔻فهرست مطالب:
▫️آیه ۳۶
🔹معنای ضَلَّ و أضَلَّ
🔹فرق مِن و عن و معانی عن (هود ۵۳)
▫️آیه ۳۵
🔹سکن + في / سكن + — ( ابراهیم(ع) ۴۵)
🔹دخل + في / دخل + — (غافر ۷۶، فجر ۲۹ و ۳۰، شوری ۸)
🔹دو معنای رغد
🔹معنای زوج
🔹معنای جَنّة (قلم ۱۷، کهف ۳۵)
🔹فاء سبب در فتکونا ( منافقون ۱۰، طه ۸۱)
🔹معنای ظلم (کهف ۳۲ و ۳۳، بقره ۵۷، طه ۱۱۷ و ۱۱۸ و ۱۱۹)
🔹معنای تشقی ( طه ۲)
🔹تفاوت دستور مولوی و دستور ارشادی
🔹معنای عصیان

جلسه هشتم

▪️سوره مبارکه #بقره
🔸 ادامه بحث جلسه قبل
🔻فهرست مطالب:
🔹امر ونهی ارشادی و مولوی از تفسیر منشور جاوید (تفسیر موضوعی) (طه ۱۱۷-۱۱۹ و اعراف ۲۱)
🔹معنای نُصح و نصيحة در عربی کهن
🔹معنای عصی و عصیان
🔹معانی غوی، یغوي، غَي
🔹اگر غي متضاد رشد باشد، با ضلالت و هدایت فرق دارد.
🔹معنای خاب، یخیب
🔹معنای تاب إليه و تاب عليه ( وجود تضمین) (توبه ۱۱۷ و ۱۱۸، طه ۱۲۲)
🔹هدایت به نبوت ( انعام ۸۴، ضحی ۷، انعام ۹۰)
🔹معنای ظلم به نفس ( آل عمران ۱۳۵، نساء ۱۱۰، نجم ۳۲، نساء ۱۷ و ۱۸، قصص ۱۶ و ۱۷ و ۱۸، فتح ۱ و ۲)

جلسه نهم

▪️سوره مبارکه #بقره
🔸 آیه شریفه ۳۶
🔻فهرست مطالب:
🔹معنای غفر و مشتقات آن (آل عمران ۱۳۵)
🔹اطلاق کلمه فاسق بر انسان از ابداعات قرآن است.
🔹معنای شيطان در قرآن کریم و روایات ( بقره ۱۰۲، انبیاء ۸۲، صافات ۷، جن ۸ و ۹، ص ۴۱، یوسف (ع) ۴۲، کهف ۶۳ )
🔹معنای لَمَم (نجم ۳۲)
🔹معنای غدا در عربی کهن و معاصر
🔹تضمین در أضل
🔹تضمین قیاسی است یا سماعی یا ذوقی؟ ( انبیاء ۷۷)
🔹فاء در فأخرجهما ترتیب ذکری (عطف مفصل بر مجمل) (اعراف ۴)
🔹معنای هبط و هبوط و فرق با حبط
🔹معنای بعضكم لبعض
🔹زمان بعضکم لبعض عدو
🔹حال مقارنة و حال مستقبلة
🔹مستقر: مصدر میمی یا اسم مکان
🔹متاع: اسم مصدر یا اطلاق به شیئی که از آن بهره برده می‌شود.
🔹منظور از حین

جلسه دهم

▪️سوره مبارکه #بقره
🔸 ادامه مبحث مربوط به حضرت آدم علیه السلام
🔻فهرست مطالب:
🔹آیه ۱۱۵ طه
🔹معنای عهد +إلی
🔹اعراب جهات مثل قبل و بعد و …
🔹معنای نَسيَ
🔹معناي عزم (احقاف ۳۵)
🔹میثاق مأخوذ از انبیاء ( آل عمران ۸۱)
🔹معنای عزم و صبر و عزائم
🔹اولو العزم چه کسانی هستند؟
🔹نفرین پیامبران در مقابل ایمان نیاوردن امت
🔹نمل آیات ۹ و ۱۰
🔹معنی لاتخف
🔹انواع استثناء
🔹نوع استثناء در إلا من ظلم
👈بقیه بحث استثناء در جلسه آینده ادامه دارد.

جلسه یازدهم

▪️سوره مبارکه #بقره
🔸 ادامه مبحث جلسه قبل
🔻فهرست مطالب:
▫️ادامه بحث استثناء:
🔹انواع استثناء:
۱/متصل
۲/منقطع ( شامل دو قسمت )
۳/مفَّرَغ‌
🔹بررسی استثناء در آیات ۱۴۸نساء – ۱۰ و ۱۱ نمل
🔹بحثی در مورد جمله جواب شرط و فاء فصیحه
🔹معنای بدَّل و استبدل